Yapay-Zeka.blog

Dikkat Her Şeydir: Modern Yapay Zekânın Temel Taşı "Attention Is All You Need" Yapay zekâya dair her konuşmanın temelinde artık bir kelime var: “Attention.” Yani dikkat. Bu kavram, sadece insan ilişkilerinde değil, makine öğrenmesinde de devrim yarattı. Ve bu devrim, 2017 yılında yayımlanan “Attention Is All You Need” başlıklı makaleyle başladı. Bu makale, bugün kullandığımız ChatGPT, Copilot, Midjourney, Stable Diffusion gibi üretken yapay zekâların temelini atan bir belge olarak kabul ediliyor. Adeta modern yapay zekânın “kurucu anayasası.” Peki, bu kadar önemli olmasının sebebi ne? Gelin birlikte bakalım. Transformer: Derin Öğrenmede Yeni Bir Dönem "Attention Is All You Need", Google'da çalışan sekiz araştırmacı tarafından yazıldı. Onların amacı, doğal dil işleme (NLP) problemlerine daha verimli bir yaklaşım geliştirmekti. Bunu başarmak için tanıttıkları yeni modelin adı: Transformer. Transformer’ın en büyük farkı, bilgiyi sırasıyla değil, dikkat meka...

Yapay zeka, büyük veri kümeleri üzerinde çalışarak örüntüler öğrenir ve tahminlerde bulunur. Ancak bu öğrenme süreci yoğun hesaplama gücü gerektirir. İşte bu noktada kuantum bilgisayarlar devreye giriyor. Kuantum bilgisayarlar, klasik bilgisayarların "bit" yerine "qubit" kullandığı bir teknolojiyle çalışır. Qubit’ler, süperpozisyon ve dolanıklık gibi kuantum mekaniği ilkesine dayanarak aynı anda birden fazla durumu temsil edebilir. Bu da onları, belirli problemlerde klasik bilgisayarlardan katbekat hızlı yapar. Ancak kuantum bilgisayarlar hâlâ gelişme aşamasında. Büyük ve istikrarlı kuantum sistemleri kurmak, donanım ve mühendislik açısından zorlu bir süreçtir. Buna rağmen birçok teknoloji devi, kuantum bilgisayarların geleceğine ciddi yatırımlar yapıyor. Yapay Zeka ve Kuantum Bilgisayarlar: Birlikte Neler Mümkün? Bu iki alan birleştiğinde ortaya çıkan şey, sıradan bir iş birliğinden çok daha fazlası olabilir: Kuantum Makine Öğrenmesi: Yapay zeka algoritmal...

Chatbot , kullanıcılarla yazılı veya sesli olarak iletişim kurabilen bir yazılım programıdır. Genellikle web sitelerinde, mobil uygulamalarda veya mesajlaşma platformlarında karşımıza çıkar. En temel haliyle chatbot’lar, kullanıcının sorduğu sorulara önceden tanımlanmış cevapları verir. Gelişmiş chatbot’lar ise yapay zeka kullanarak kullanıcıyı anlayabilir, öğrenebilir ve doğal bir sohbet deneyimi sunabilir. Yapay Zeka Chatbot’ları Nasıl Çalışır? Yapay zeka chatbot’ları genellikle şu teknolojileri kullanır: Doğal Dil İşleme (NLP): Kullanıcının yazdığı cümleyi anlamaya çalışır. Makine Öğrenmesi (ML): Zamanla daha iyi cevaplar verir; öğrenir. Veri Tabanları & API’ler: Bilgiye ulaşmak için arka uçta çeşitli sistemlerle konuşur. Chatbot’ların Sınırları Var mı? Elbette. Her ne kadar gelişmiş olsalar da: Bazı chatbot'lar karmaşık soruları anlayamaz. Türkçe dil işleme konusunda bazı sistemler hâlâ gelişme aşamasında. Yanıtlar kişiselleştirilmediğinde kullanıcı...

NotebookLM (Language Model) , Google’ın geliştirdiği yapay zeka destekli bir not defteri uygulamasıdır. Temel amacı, kullanıcıların yüklediği belgeler, notlar, dökümanlar veya içerikler üzerinde çalışarak bu içeriklere özel soruları cevaplayabilen, özetler çıkarabilen ve analiz yapabilen bir yapay zeka asistanı sunmaktır. Diğer yapay zeka araçlarından farkı, sadece genel bilgileri değil kullanıcının kendi sağladığı içerikler üzerinde derinlemesine analiz yapabilmesidir. NotebookLM Ne İşe Yarar? NotebookLM, özellikle öğrenciler, araştırmacılar, içerik üreticileri ve profesyoneller için oldukça faydalıdır. İşte temel kullanım alanları: Otomatik Özetleme: Uzun belgelerin ya da makalelerin özetini çıkarır. İçeriğe Özgü Soru-Cevap: Belgelerinizin içeriğine göre size özel soruları cevaplar. Bilgi Çıkarma: Önemli detayları ve alıntıları hızlıca bulur. Araştırma Yardımı: Yüklenen içeriklerdeki temaları analiz eder ve öneriler sunar. Karmaşık Bilgileri Basitleştirme: Teknik...

Yapay zeka (YZ) artık sadece bilim kurgu filmlerinin bir parçası değil; hayatımızın her alanına sızmış durumda. Peki, bu gelişen teknoloji aslında günlük hayatımızda nasıl bir değişim yaratıyor? İşte, yapay zekanın günlük hayatımıza etkileri ve geleceğe dair düşünceler… 1. Evimizdeki Akıllı Yardımcılar Evlerimizdeki akıllı asistanlar, yapay zekanın en yaygın kullanım alanlarından biri. Siri, Alexa, Google Assistant gibi teknolojiler, sadece müzik çalmak veya hava durumu tahminleri sunmakla kalmıyor; aynı zamanda evlerimizdeki ışıkları açmak, ısıtma sistemlerini kontrol etmek ve hatta alışveriş listeleri oluşturmak gibi birçok işlevi de yerine getiriyor. Teknolojinin bu kadar entegre hale gelmesi, hayatı daha konforlu hale getiriyor ve zaman kazandırıyor. 2. Sosyal Medya ve İçerik Önerileri Yapay zeka, sosyal medya platformlarında karşımıza çıkan içeriklerin çoğunu şekillendiriyor. Instagram, TikTok, YouTube gibi platformlar, algoritmalar sayesinde bize ilgimizi çekebilecek içerikle...

Dijital dönüşümün hızla ilerlediği günümüzde, siber güvenlik her birey, kurum ve devlet için öncelikli konulardan biri haline geldi. Artan siber saldırılar sadece maddi zarara değil; veri kaybı, itibar zedelenmesi ve hatta ulusal güvenlik tehditlerine neden olabiliyor. Bu risklere karşı güçlü ve akıllı savunma sistemlerine ihtiyaç duyulurken, devreye yapay zeka  giriyor. Yapay Zeka Siber Güvenlikte Neden Önemli? Yapay zeka, büyük veri yığınlarını analiz ederek tehditleri tespit etmekte ve güvenlik süreçlerini otomatikleştirmekte benzersiz bir potansiyele sahip. Geleneksel güvenlik çözümlerinin yetersiz kaldığı noktada yapay zeka, daha hızlı, daha esnek ve proaktif bir koruma sağlıyor. Yapay Zekanın Siber Güvenlikteki Başlıca Rolü Anomali Tespiti: Yapay zeka, normal davranış kalıplarını öğrenerek sistemdeki olağandışı hareketleri fark eder. Bu sayede sıfırıncı gün (zero-day) saldırıları gibi daha önce görülmemiş tehditleri bile yakalayabilir. Zararlı Yazılım Analizi: Fidye ya...

 Yapay zeka etiği; Yapay zeka sistemlerinin geliştirilmesinden kullanılmasına, denetiminden satışına kadar olan süreçte doğru ve yanlış arasında ahlaki bir kılavuz sunan ilke ve değerler bütünüdür. Bu alan, teknoloji etiğinin bir alt dalı olarak kabul edilir ve iki ana başlıkta incelenir: Roboetik : İnsanların yapay zekaya karşı ahlaki sorumluluklarını inceler. Makine etiği : Yapay zekanın ve algoritmaların işleyişini ve kendi kararlarında etik davranıp davranamayacağını araştırır. Neden Önemlidir? Yapay zeka sistemleri artık sağlık, hukuk, finans ve ulaşım gibi kritik alanlarda kararlar alıyor. Bu sistemlerin hatalı kararlar vermesi, önyargılı davranması veya bireylerin mahremiyetini ihlal etmesi ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle etik ilkelere bağlı, güvenilir yapay zeka sistemleri geliştirmek büyük önem taşıyor. Temel Etik Kaygılar 1. Algoritmik Önyargı Yapay zeka sistemleri eğitildikleri veriler kadar adildir. Eğer veriler önyargılıysa, sistemler de aynı şek...

Yapay zeka günümüzde sohbet robotlarından öneri motorlarına kadar pek çok alanda kullanılıyor. Ancak son dönemin en dikkat çeken kavramlarından biri, “AI agents” yani yapay zeka ajanları oldu. Peki bu ajanlar tam olarak nedir ve neden bu kadar konuşuluyor? Geleneksel otomasyon sistemleri sabit kurallara ve sınırlı görev kapasitesine sahiptir. Ancak AI ajanları, daha esnek ve çok adımlı süreçleri kendi başlarına yürütebilir. Örneğin bir AI ajanı, internetten bilgi toplayabilir, bu bilgileri özetleyebilir, belirli kurallara göre analiz edebilir ve sonuçları rapor halinde sunabilir. Hatta veri ve isteklere göre karar alıp uygulayabilir. AI ajanları şu anda e-posta yönetimi, içerik üretimi, yazılım geliştirme, müşteri hizmetleri ve veri analizi gibi birçok alanda kullanılmaya başlandı. Gelecekte kişisel asistanlar, proje yöneticileri veya dijital çalışanlar gibi roller üstlenmeleri bekleniyor. Ancak bu teknoloji beraberinde bazı riskleri de getiriyor. Yanlış kararlar, şeffaflık eksikliği,...

Yapay zeka, iş piyasasını kökten değiştiriyor. Yeni fırsatlar yaratırken aynı zamanda birtakım zorlukları da beraberinde getiriyor. Son birkaç yılda bu dönüşüm, küresel çapta istihdam üzerindeki etkileriyle büyük tartışmalara yol açtı. Bir yandan yapay zekanın insan çalışanların yerini alacağına dair kaygılar varken, diğer yandan bu teknolojiyi bir yardımcı ve geliştirici araç olarak görenler var. Gerçek ise bu iki görüşün arasında bir yerde duruyor: İnsan-yapay zeka iş birliği çağına giriyoruz. Yapay Zekanın Evrimi ve İş Dünyasındaki Yükselişi Yapay zeka kavramı yeni değil; ancak özellikle makine öğrenimi ve derin öğrenme gibi alanlardaki gelişmeler, son yıllarda bu teknolojinin gücünü katbekat artırdı. Yapay zekanın ilk yıllarında sistemler, mevcut donanım ve basit algoritmalarla sınırlıydı. Ancak günümüzde yapay zeka, milyarlarca veri noktasını analiz edebiliyor, örüntüler çıkarabiliyor ve tahminlerde bulunabiliyor. Bu da onun daha fazla alanda kullanılabilir hale gelmesini sağl...

Son yıllarda teknoloji dünyasının en çok konuşulan kavramlarından biri haline gelen üretken yapay zeka (Generative AI), yalnızca verileri analiz etmekle kalmayıp yeni içerikler üretebiliyor. Peki bu tam olarak ne anlama geliyor? Üretken yapay zeka (Generative AI) , yazı, ses, görüntü ve video gibi yeni içerikler üretmek için geliştirilen yapay zeka modellerini ifade eder. Bu teknoloji, oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptir. Örneğin: Belirli bir yazarın tarzında öyküler yazabilir, Hiçbir zaman var olmamış kişilerin gerçekçi görsellerini oluşturabilir, Ünlü bir bestecinin tarzında müzik üretebilir, Sadece metinsel bir açıklamaya dayanarak video klipler oluşturabilir. Diğer Yapay Zeka Türlerinden Farkı Nedir? Geleneksel Yapay Zeka: Sabit kurallarla çalışan sistemlerdir. Genellikle öğrenemezler ve zamanla gelişmezler. Makine Öğrenmesi (Machine Learning): Bilgisayarların verilerden öğrenmesini sağlar. Programlamadan çok, deneyimle gelişir. Üretken yapay...

Yapay zeka, günümüzde sıkça gündeme gelen ve hem bugünü hem de geleceği etkileme potansiyeli taşıyan önemli bir teknolojidir. İngiliz matematikçi, bilgisayar bilimci ve kriptoloji uzmanı Alan Mathison Turing, II. Dünya Savaşı sırasında yaptığı çalışmalarla yapay zekânın temellerini atmıştır. Turing, 1950 yılında yayımladığı "Computing Machinery and Intelligence" adlı makalesinde ilk kez yapay zeka kavramına değinmiştir. "Artificial intelligence" (yapay zeka) ya da kısaca AI , en sade tanımıyla; bilgisayarların ya da bilgisayar kontrollü makinelerin zeki canlılara benzer biçimde çeşitli görevleri yerine getirme yeteneğidir. Bu teknoloji; makinelere, insan düşünce süreçlerini model alarak karar verebilen bir "sayısal zeka" kazandırmayı amaçlar. Yapay zekâ geliştirme sürecinde, insanların nasıl düşündüğü incelenerek bu süreçler yapay olarak yeniden oluşturulmaya çalışılır. Böylece makineler, insana özgü düşünme, karar verme ve öngörüde bulunma gibi becerileri...